Położony w Grecji most Gorgopotamos był obiektem jednej z najbardziej spektakularnych operacji brytyjskich sił specjalnych podczas II wojny światowej. Sama budowla, powstała w 1905 roku, jest świadectwem kunsztu inżynieryjnego budowniczych z przełomu wieków XIX i XX.

Most Gorgopotamos     

Most łączący brzegi rzeki Gorgopotamos wchodził w skład strategicznej linii kolejowej łączącej Ateny z portem w Salonikach. Za projekt liczącego 200 metrów długości i 30 metrów wysokości obiektu odpowiadał włoski imigrant, inżynier Agostino Tacconi. Nowatorską jak na owe czasy budowlę wykonała francuska firma Société de Construction des Batignolles, odpowiedzialna za liczne konstrukcje inżynieryjne na całym świecie. Wśród nich wymienić warto chociażby zwodzony Most Świętej Trójcy w Petersburgu. Zakończenie budowy mostu Gorgopotamos miało miejsce w 1905 roku, a jego oficjalnie oddanie do użytku  nastąpiło w roku 1908.

Operacja Harling

W związku z działaniami sił Osi w Afryce Północnej, alianci starali się wszelkimi sposobami utrudnić transport posiłków dla walczących tam sił niemieckich. Zablokowanie linii kolejowej prowadzącej do portu w Salonikach, z którego wyruszały transporty do Afryki, mogło znacząco ograniczyć dostawy dla Afrika Korps. Latem 1942 roku brytyjski Special Operations Executive (Zarząd Operacji Specjalnych) zdecydował o zniszczeniu mostu Gorgopotamos siłami 12 Brytyjczyków współpracujących z 138 greckimi członkami ruchu oporu. 25 listopada 1942 roku zaatakowano posterunki broniące mostu, a następnie podłożono ładunki, których eksplozja poważnie uszkodziła jeden z filarów i  spowodowała zawalenie się dwóch przęseł mostu.

Pomimo sukcesu operacji dalekosiężny cel SOE w postaci długotrwałego zablokowania linii kolejowej Ateny-Saloniki poprzez zniszczenie położonego w trudnym terenie i skomplikowanego konstrukcyjnie mostu nie został osiągnięty. Kolejowy batalion inżynieryjny Królewskiej Armii Włoskiej, odpowiedzialnej za okupację tego obszaru (jak również ochronę samego mostu), zdołał naprawić budowlę w zaledwie 19 dni.

Most Gorgopotamos dziś

Obecnie most w dalszym ciągu pozostaje w użyciu. Stanowi on zarówno pomnik sztuki inżynieryjnej, jak również świadectwo greckiego oporu przeciwko niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej. Wydarzenia z 1942 roku upamiętnione zostały na tablicy, znajdującej się w pobliżu mostu.

Fot. R. Mokrosiński, wiekdwudziesty.pl