Marcin Ciszewski, Krüger. Szakal

„Szakal” to pierwsza część nowej serii noszącej nazwę „Krüger”. Jest to cykl powieści historycznych autorstwa znanego polskiego pisarza, Marcina Ciszewskiego, absolwenta Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warsztat historyka w połączeniu z nietuzinkowymi pomysłami i lekkim piórem zaowocował niezwykle ciekawą i barwną powieścią.

Akcja książki rozgrywa się przede wszystkim we Lwowie, podczas dramatycznych wydarzeń roku 1918. Tłem dla opisywanych w powieści wypadków są walki polsko-ukraińskie oraz odtworzone z pietyzmem realia życia w odradzającej się po latach rozbiorów Polski. Wilhelm Krüger jest złodziejem o tajemniczej i złożonej przeszłości, którą będziemy stopniowo odkrywać podczas licznych retrospekcji. Krüger to niejednoznaczna postać z krwi i kości, której losy są ciekawe i wciągające. W podobny sposób skonstruowani zostali pozostali bohaterowie powieści, żadnemu z nich nie można zarzucić „papierowości”. W tym miejscu pozwolę sobie zakończyć przedstawianie zawartości książki. Warto, aby przyjemność z poznawania misternie skonstruowanej fabuły pozostawić czytelnikowi. Dodam jedynie, że powieść zgodna jest ze słynną maksymą Hitchcocka: powinno zaczynać się od trzęsienia ziemi, potem zaś napięcie ma nieprzerwanie rosnąć. Opisany na początku książki napad na bank to tylko preludium do coraz bardziej emocjonujących zwrotów akcji, która przenosi czytelnika z Warszawy przez niespokojne pogranicze państw zaborców do Lwowa, gdzie prężnie działają polskie organizacje niepodległościowe. Wielka historia schyłku I wojny światowej i walki o granice kształtującej się Polski to tylko niektóre z emocjonujących wątków przedstawionych w „Szakalu”.

Dużym atutem książki są dialogi, które oprócz oczywistego pchania fabuły do przodu, zarysowują czytelnikowi przebieg mających wówczas miejsce wydarzeń historycznych, obok których żyją bohaterowie powieści. Doskonała konstrukcja psychologiczna bohaterów, których historie poznajemy bliżej wraz z rozwojem akcji, osadzonej w perfekcyjnie zarysowanym świecie przedstawionym, osnutym wokół autentycznych wydarzeń historycznych, przywodzą na myśl porównanie z mistrzowskimi dziełami Umberto Eco, jak chociażby „Cmentarz w Pradze”. Jednocześnie umiejscowienie czasowe akcji w okresie międzywojennym, ze szczegółowym przedstawieniem realiów życia codziennego i licznymi „smaczkami” historycznymi, może kojarzyć się z klimatem twórczości Marka Krajewskiego. Marcin Ciszewski nie daje się jednak zaszufladkować. O ile początek jego nowej powieści przypomina nam klasyczne kryminały, w dalszej części książki wątek kryminalny schodzi na dalszy plan wobec licznych komplikacji fabuły. Akcja rozwija się bardzo szybko, co jest zdecydowanie mocną stroną książki, gdyż doskonałe opisy efektownych strzelanin i potyczek zadowolą każdego miłośnika powieści sensacyjnych lub militarnych. Szczególnie warte uwagi są fragmenty przedstawiające walki prowadzone w mieście oraz zastosowanie przez bohaterów rozmaitych rodzajów historycznego uzbrojenia. To odróżnia „Szakala”od obecnej w twórczości Eco płynącej nieśpiesznie narracji, spowalnianej przez rozbudowane opisy i liczne dywagacje. Od dzieł Krajewskiego omawiany tytuł wyraźnie różni zaś dużo większa dawka akcji oraz staranniejsze przedstawienie postaci.

Zakończenie książki nie rozczarowuje. Otrzymujemy co prawda odpowiedzi na kilka nurtujących pytań, które dzięki sprytnie podawanym przez autora poszlakom weterani literatury będą wstanie sami wydedukować. Jednocześnie akcja nabiera tempa, a antagonizm Krügera z jego głównym przeciwnikiem, przez większość książki nieco mglisty, staje się na ostatnich kartach powieści jasny i niezwykle sprecyzowany. Kolejna część zapowiada się więc co najmniej równie emocjonująco.

W „Szakalu” nie brakuje sensacji, tajemnic, intryg i namiętności. Fabuła powieści została świetnie wpleciona w wydarzenia historyczne, swoistym creme de la creme są interesujące postacie. Książkę gorąco polecam nie tylko miłośnikom historii.

Recenzja przedpremierowa. Książka pojawi się w księgarniach 23 października.

Tytuł:  Krüger. Szakal
Autor: Marcin Ciszewski
Wydawnictwo:  Znak literanova
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 384