Praca Leszka Biernackiego pod tytułem „Gdy wieje wiatr historii… Studenci z robotnikami, Gdańsk 1976-1980” ukazała się nakładem wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej. Książka opowiada o losach gdańskich opozycyjnych działaczy studenckich w latach 1976-1980. Podzielona została na 35 rozdziałów, poprzedzonych wstępem prof. Wojciecha Polaka oraz krótkim wprowadzeniem.

„Gdy wieje wiatr historii…” to publikacja wyjątkowa. Dlaczego? Autor w sposób dogłębny i merytoryczny przedstawił wydarzenia ze stosunkowo krótkiego okresu czterech lat. Jednocześnie zachował wartką narrację, przedstawiając liczne anegdoty i wypadki z czasów studenckich, które przydarzyły się opisywanym postaciom w związku z ich zaangażowaniem politycznym lub naukowym. Są one tym bardziej interesujące, że stojącymi po dwóch stronach barykady bohaterami książki byli między innymi Bogdan Borusewicz i Aleksander Kwaśniewski, możemy w niej znaleźć również takie znane osoby jak Donald Tusk czy ks. Józef Zator-Przytocki. W publikacji nie pominięto mniej znanych osób związanych z gdańskim środowiskiem studenckim w omawianym okresie, co stanowi jej duży walor. Książka nie traci przy tym ani na chwilę swojego naukowego charakteru.

Praca oparta jest na materiałach uzyskanych po obszernej kwerendzie źródłowej (m.in. archiwum Rektoratu UG, gdański IPN), bibliograficznej oraz zebranych przez autora wspomnieniach. Dodatkowym atutem pracy są, występujące w dużej liczbie, unikatowe fotografie, pochodzące często z archiwum Leszka Biernackiego. Dokładna bibliografia podana została w części końcowej.

Kolejną zaletą książki są liczne i szczegółowe przypisy bibliograficzne oraz rzeczowe. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na estetykę wydania. Fotografie i skany dokumentów zostały przedstawione w książce w kolorze (o ile oryginalnie były kolorowe), na wysokiej jakości papierze, z czytelnymi podpisami i atrakcyjnymi, choć nienachlanymi ozdobnymi elementami graficznymi. Jest to w dalszym ciągu rzadkość, jeśli chodzi o wydawane w Polsce książki naukowe, a bez wątpienia taką jest pozycja Leszka Biernackiego. Recenzentami pracy byli dr hab. Jan Skórzyński i ks. dr Jarosław Wąsowicz.

Minusem pracy paradoksalnie może być jej szczegółowość. Czytelnicy nieobeznani w historii omawianego okresu mogą mieć problem ze zorientowaniem się w podawanych licznie przez twórcę nazwiskach działaczy czy ich wzajemnych powiązaniach. Mankamentem może wydawać się sam sposób opisywania przez autora wydarzeń, będący momentami wyraźnie osobisty. Praca oddaje jednak dzięki temu ducha owych czasów, klimat niezwykle trudnego okresu. Należy pamiętać, że w maju 1977 roku ginie w Krakowie Stanisław Pyjas, co odbija się szerokim echem w środowisku studenckim całego kraju i staje się niejako punktem zwrotnym w postrzeganiu rzeczywistości przez wielu ówczesnych studentów.

Podsumowując, „Gdy wieje wiatr historii… Studenci z robotnikami, Gdańsk 1976-1980” to cenna i warta uwagi praca opisująca nie tak odległy, lecz nieco nieobecny w świadomości współczesnych ludzi młodych okres studenckiej działalności opozycyjnej przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w Gdańsku. Dla osób zainteresowanych zgłębieniem tematyki będzie niezwykle cennym opracowaniem z uwagi na liczne wspomnienia i solidne oparcie w źródłach. Ze względu na złożoność i liczne wątki oraz opisywane postacie, czytelnik merytorycznie nieprzygotowany może mieć trudności z, mówiąc kolokwialnie, „przebrnięciem” przez pracę.

Spis treści .pdf   – źródło: ipn.gov.pl 

Tytuł:  Gdy wieje wiatr historii… Studenci z robotnikami, Gdańsk 1976-1980
Autor: Leszek Biernacki
Wydawnictwo:  IPN
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 470