Historia Bydgoszczy przez pryzmat zieleni miejskiej

W nowym albumie „Pozdrowienia z zielonej Bydgoszczy – parki, skwery, zieleń uliczna” pokazano przedwojenny wygląd bydgoskich terenów zielonych. Zdjęcia i pocztówki przedstawiają ważne wydarzenia historyczne, ale też zwykłe, codzienne życie mieszkańców. Dzięki temu dokumentują dawną tożsamość miasta.

W dwudziestoleciu międzywojennym Bydgoszcz, obok Warszawy i Katowic, była uważana za najbardziej zielone miasto w Polsce, a obok Wilna najlepiej utrzymane. Była wręcz nazywana „miastem ogrodów, parków i kwiatów”. Na zagranicznych wystawach były prezentowane bydgoskie projekty (np. Ogród Botaniczny w Essen w 1938 roku), a do miasta zjeżdżały wycieczki ogrodników z całego kraju. Dziś Bydgoszcz nadal jest w czołówce najbardziej zielonych miast w Polsce, a miejsca takie jak Kanał Bydgoski czy Dzielnica Muzyczna są unikatami w skali całej Europy.

W albumie pokazano przedwojenny wygląd najbardziej znanych bydgoskich parków i skwerów. W tygodniu bydgoszczanie oblegali je „aby zaczerpnąć świeżego powietrza, uspokoić nadszarpane życiem nerwy i rozkoszować się widokiem kwitnących pięknymi barwami roślin”. Były one miejscem zabaw dzieci, sceną przysiąg miłosnych, a nawet popularnym celem ucieczek drobnych przestępców. Dlatego na kartach albumu pojawiają się opowieści o parach całujących się w Ogrodzie Botanicznym, wspinaczce włoskiego akrobaty Człowieka-Muchy przy placu Wolności czy „kryminalnym” przemycie cygar w parku Kochanowskiego.

Plac Teatralny z nieistniejącym już Teatrem Miejskim 1909 r., zbiory Anny Perlik-Piątkowskiej iPawła Piątkowskiego

Plac Teatralny z nieistniejącym już Teatrem Miejskim 1909 r., zbiory Anny Perlik-Piątkowskiej i
Pawła Piątkowskiego

– Miejskie parki były miejscem walk w czasie II wojny światowej, a na skraju Parku Dąbrowskiego stała zagłuszarka Radia Europa, którą Bydgoszczanie spalili w listopadzie 1956 roku. Ze wspomnień parkowych dozorców możemy się sporo dowiedzieć o rozwarstwieniu społeczeństwa oraz relacjach pomiędzy Polakami i Niemcami w dwudziestoleciu międzywojennym – mówi Anna Perlik-Piątkowska, współautorka albumu.

Bydgoszcz miała szczęście do osób i instytucji zajmujących się zielenią. Bydgoskie Towarzystwo Upiększania Bydgoszczy i Jej Najbliższej Okolicy, które zakładało parki i zadrzewiało ulice, było jednym z pierwszych tego typu na ziemiach polskich i stało się inspiracją dla innych. Współpracował z nim Peter Joseph Lenné, jeden z najsłynniejszych specjalistów sztuki ogrodniczej swoich czasów. Towarzystwo ściągnęło też na stałe do Bydgoszczy Johanna Larassa, cenionego projektanta zieleni. Z kolei całe międzywojnie dyrektorem Ogrodów Miejskich był Marian Güntzel. Dzięki wizji i ciężkiej pracy zyskał przydomek „księcia bydgoskich ogrodów”.

Promenada pomiędzy III i IV śluzą nad Kanałem Bydgoskim 1916 r., zbiory Tomasza Izajasza

Promenada pomiędzy III i IV śluzą nad Kanałem Bydgoskim 1916 r., zbiory Tomasza Izajasza

– Album powstał także po to, by inspirować do odtwarzania dawnych zieleńców i szpalerów drzew. To, że zieleń jest dla bydgoszczan bardzo ważna, pokazują wyniki Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego. W ostatnich latach dzięki głosom mieszkańców posadzono nowe drzewa czy krzewy róż. Walcząc o zachowanie starych kasztanowców na Placu Kościeleckich, postąpili się jak przedwojenni bydgoszczanie, którzy w 1922 r. walczyli o uratowanie fryderycjańskich topól na plantach – ocenia Tomasz Izajasz, kustosz Muzeum Kanału Bydgoskiego i współautor albumu.

– „Pozdrowienia z zielonej Bydgoszczy” to wiele nigdy niepublikowanych pocztówek i zdjęć. Autorzy przez kilka lat przygotowywali się do napisania tej książki i sprowadzali materiały z całego świata – wyjaśnia Ewa Stadnicka z Wydawnictwa Pejzaż, którego nakładem ukazał się album.

„Pozdrowienia z zielonej Bydgoszczy – parki, skwery, zieleń uliczna” powstały dzięki wsparciu sponsorów oraz stypendium Urzędu Miasta Bydgoszczy dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury.

Plac Piastowski 1907 r., zbiory Anna Perlik-Piątkowska i Pawła Piątkowskiego

Plac Piastowski 1907 r., zbiory Anna Perlik-Piątkowska i Pawła Piątkowskiego

Autorzy albumu:

ANNA PERLIK-PIĄTKOWSKA – urodzona w 1985 roku w Bydgoszczy. Od lat razem z mężem Pawłem Piątkowskim kolekcjonuje pocztówki, zdjęcia oraz przedmioty przypominające o historii Bydgoszczy. Przez dziesięć lat mieszkała w Warszawie, ale wróciła do Bydgoszczy i wprowadziła się do 140-letniej kamienicy w Śródmieściu. Lubi spacerować po Sielance, Ogrodzie Botanicznym i placu Wolności. Anna Perlik-Piątkowska i Paweł Piątkowski współpracują z lokalnymi muzeami, badaczami oraz popularyzatorami historii.

TOMASZ IZAJASZ – urodzony w 1983 roku w Nakle nad Notecią. Historyk, nauczyciel, badacz historii Kanału Bydgoskiego. W 2008 roku rozpoczął pracę w III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Bydgoszczy, jednocześnie objął stanowisko kustosza w Muzeum Kanału Bydgoskiego. Jest organizatorem wydarzeń związanych z regionem oraz wystaw z zakresu historii Bydgoszczy, ze szczególnym zwróceniem uwagi na Kanał Bydgoski. Autor wielu artykułów i publikacji popularyzujących dzieje miasta nad Brdą, w tym: „Kanał Bydgoski. 240 lat historii”, „Od Kanału Bydgoskiego do Kanału Finow”, „Pozdrowienia znad starego Kanału Bydgoskiego”. Jest laureatem licznych nagród, za swoją pracę na rzecz Bydgoszczy został uhonorowany Medalem Kazimierza Wielkiego.

Więcej informacji o albumie: https://projektpejzaz.pl/1075-pozdrowienia-z-zielonej-bydgoszczy-parki-skwery-zielen-uliczna

Źródło: materiały prasowe

Opublikuj swój komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*