Chris Wallace, Mitch Weiss, Hiroszima 1945

Chris Wallace, Mitch Weiss, Hiroszima 1945

Zrzucenie bomby atomowej na Hiroszimę to jeden z najistotniejszych momentów historii XX wieku. Przez wiele lat narosło wiele mitów i kłamstw związanych z kulisami projektu „Manhattan”. Hiroszima 1945. Historia atomowego ataku, który zmienił świat to próba ustalenia, jak faktycznie przebiegały prace nad nową bombą oraz przedstawienie historii ludzi odpowiedzialnych za bombardowanie Hiroszimy.

Chris Wallace jest dziennikarzem, który zaczął swoją karierę w gazecie „Boston Globe” a następnie zajął się pracą w telewizji. Prowadził programy w ABC News, NBC News, a od prawie 20 lat jest pracownikiem stacji FOX News. Chris Wallace to niezwykle rzetelny, ceniony i wielokrotnie nagradzany dziennikarz. Relacjonował konflikt w Zatoce Perskiej oraz przeprowadzał wywiady z siedmioma prezydentami Stanów Zjednoczonych.

Mitch Weiss od wielu lat pracuje dla dziennika „New York Times”. Jest również cenionym pisarzem i współautorem wielu publikacji poświęconych wydarzeniom XX wieku. Zajmował się m.in. udziałem Amerykanów w złapaniu Che Guevarry[1], wojną z talibami w górach Afganistanu[2] czy walkami na Iwo Jimie[3].

Kiedy na Pacyfiku doszło do przełamania japońskiej dominacji, rozpoczął się proces wypierania sił imperialnych z dotychczasowych zajętych terytoriów. Wojska amerykańskie, wspierane przez Australię, Nową Zelandię i Wielką Brytanię, sukcesywnie odbijały wyspy. Wraz ze zbliżaniem się do Japonii wzmagał się opór i rosły straty aliantów. Niezbędne były radykalne rozwiązania, które miały zmusić Japonię do kapitulacji. Zanim doszło do wybuchu II wojny światowej fizyk Albert Einstein zainteresował prezydenta Roosevelta ideą pojedynczej bomby mogącej zniszczyć całe miasto. Impulsem do zintensyfikowania prac były również informacje o podobnych pracach w III Rzeszy. Porażki wojsk alianckich z lat 1939 – 1942 także wpłynęły na znaczenie programu stworzenia superbomby.

Autorzy książki Hiroszima 1945. Historia atomowego ataku, który zmienił świat podjęli się przedstawienia wydarzeń z wiosny i lata 1945 roku, które zadecydowały o zrzuceniu ładunku atomowego na japońskie miasto. Narracja rozpoczyna się 116 dni przed atakiem na  Hiroszimę, a  kolejne rozdziały to stopniowe odliczanie do 6 sierpnia 1945.

Czytelnikowi zostają przedstawione osoby, które znacząco wpłynęły na pierwszy w historii atak atomowy, od polityków, naukowców po samych żołnierzy, którzy wykonali rozkaz.

Prezydent Harry Truman miał poważne wątpliwości związane z użyciem nowej broni, jednakże wyliczenia o potencjalnej śmierci 250 tys. Amerykanów w czasie inwazji na Kiusiu były jednym z ważniejszych czynników świadczących, że trzeba użyć broni atomowej. Dodatkowo był pochłonięty sprawami związanymi z zakończeniem wojny w Europie oraz ustaleniami z ZSRR i Wielką Brytanią.

Naukowcy pod kierownictwem Roberta Oppenheimera również mieli obawy w czasie trwania Projektu Manhattan. Zwłaszcza po próbnej eksplozji ładunku o kryptonimie Trinity u Oppenheimera ponownie dała o sobie znać depresja. W 1954 roku Albert Einstein przyznał się do jednego wielkiego błędu w swoim życiu – polecając prezydentowi Rooseveltowi budowę bomby atomowej.

Ostateczne powodzenie misji zależało od lotników pod dowództwem pułkownika Paula Tibbetsa. Był to doświadczony lotnik, który doświadczenie zdobył podczas lotów nad Europę oraz przewożąc najważniejszych alianckich oficerów nad Atlantykiem. Do swojej jednostki dobierał dość krnąbrnych żołnierzy, charakteryzujących się doskonałymi warunkami psychofizycznymi. Wszyscy zaangażowani w program amerykańskiej broni atomowej mieli jeden cel – zakończenie wojny z Japonią.

Warstwa ikonograficzna książki jest ograniczona do absolutnego minimum i skupia się na ludziach opisywanych w poszczególnych rozdziałach. Okładka i szata graficzna nawiązuje do wcześniejszych publikacji wydawanych przez Znak w ramach tzw. Czarnej Serii.

Hiroszima 1945. Historia atomowego ataku, który zmienił świat to doskonała publikacja, cechująca się narracją, pozbawioną nadmiaru postaci, dat, i szczegółów technicznych, dzięki czemu nie przytłacza czytelnika. Głównym celem jest przedstawienie jak wyglądał proces decyzyjny związany z atakiem atomowym. Autorzy skupiają się na człowieku i motywach jego decyzji oraz cechach charakteru, które zadecydowały o jego roli w całym procesie historycznym. Z 34 rozdziałów tylko dwa poświęcono samemu atakowi i jego skutkom. Pozostała reszta to opis ludzi i zdarzeń, które zadecydowały o Hiroszimie. Dlatego książkę można polecić czytelnikowi, który chce poznać cały przebieg wydarzeń związany z atakiem nuklearnym na Japonię.

Sama narracja opierająca się na odliczaniu (wiedząc, czym dokładnie to się skończy), jednocześnie przeraża i fascynuje. Dzięki wyjątkowemu stylowi autorów udaje zachować klimat, ludzi i postawy z 1945 roku.

Poza kilkoma stronami nie ma w książce głosu strony japońskiej, ale nie taki był zamysł. Bardziej chodziło o przedstawienie wszystkiego wokół co ostatecznie doprowadziło do Hiroszimy. Chris Wallece i Mitch Weiss stworzyli doskonałą, wielowątkową opowieść zakończoną atomową apokalipsą.

Tytuł:  Hiroszima 1945. Historia atomowego ataku, który zmienił świat
Autor: Chris Wallace, Mitch Weiss
Rok wydania: 2021
Wydawnictwo: Znak Horyzont
Liczba stron: 400  

[1]    K, Maurer M. Weiss, Hunting Che: How a U.S. Special Forces Team Helped Capture the World’s Most Famous Revolutionary. Berkley, 2013

[2]    Idem, No Way Out: A Story of Valor in the Mountains of Afghanistan. Berkley, 2012

[3]    The Heart of Hell: The Untold Story of Courage and Sacrifice in the Shadow of Iwo Jima. Berkley. 2016.