Anne Helen Petersen, Skandale złotej ery Hollywood

Anne Helen Petersen, Skandale złotej ery Hollywood

„Złota era Hollywood“ to czas, w którym oprócz tworzenia niezapomnianych filmów i wspaniałych kreacji aktorskich toczyła się walka o utrzymanie w tajemnicy kompromitujących faktów i kontrowersyjnych zachowań aktorów. Hollywood w oczach fanów musiało być nieskazitelne, niezależnie od tego, jak wyglądała rzeczywistość.

Wynalezienie kinematografu początkowo uważano jedynie za interesujące odkrycie techniczne. Nie zdawano sobie sprawy, że stworzenie ruchomego obrazu doprowadzi do istotnych przemian społecznych. Film miał odegrać olbrzymią rolę w kulturze masowej ze względu na swoją siłę manipulowania rzeczywistością. Na początku XX wieku przemysł filmowy rozwinął się do tego stopnia, że ośrodek amerykańskiej kinematografii, Hollywood, stał się „Fabryką Snów”. Filmy stanowiły nieodłączny element życia, a występujących w nich aktorów zaczęto utożsamiać z postaciami, w które wcielali się na ekranie. Gwiazdy stały się wyznacznikami trendów i stylu życia, fani chcieli o nich wiedzieć coraz więcej. Życie prywatne gwiazd kina przestało być wyłącznie ich osobistą sprawą. Dopóki zachowanie aktorów poza studiem filmowym nie stanowiło powodów do niepokoju, ich wizerunek pozostawał bez zarzutu. Kiedy jednak gwiazdy wikłały się w pozamałżeńskie romanse, wpadały w nałogi lub stawały się przytłoczone swoją sławą, należało zrobić wszystko, aby nie dopuścić do wybuchu skandalu, który mógłby ukazać Hollywood w negatywnym świetle i doprowadzić do ustanowienia rządowej cenzury, a co za tym idzie, zrujnować przemysł filmowy.

Anne Helen Petersen w swojej książce „Skandale złotej ery Hollywood” przedstawiła zabiegi, które miały na celu ukazać niewłaściwe zachowanie gwiazd w innym świetle, zmienić ich wizerunek lub ukryć walkę z uzależnieniem, często będącym wynikiem przepracowania i ugięcia się pod ciężarem własnej popularności. Petersen, amerykańska dziennikarka i blogerka, autorka pracy doktorskiej na temat całego „przemysłu” mediów plotkarskich, ukazała, jak kreowanie gwiazd pomagało im wznieść się na wyżyny sławy lub jak przyczyniało się do ich ostatecznego upadku.

Złota era Hollywood, przypadająca na okres od późnych lat 20. do wczesnych lat 50. XX stulecia, to czas nieśmiertelnych filmów i charyzmatycznych gwiazd, które swoim stylem oraz grą aktorską zapewniły sobie trwałe miejsce w społecznej świadomości, kulturze masowej i historii kina. W tym czasie w Hollywood działały dziesiątki osób, odpowiadających za całą medialną akcję, która kreowała wizerunek gwiazd. Gdy dochodziło do naruszenia przyjętych norm zachowania, agenci prasowi i producenci starali się przedstawić sytuację w taki sposób, by fani nie zniechęcili się do ulubionych aktorów, lecz spróbowali spojrzeć na romans, walkę z nałogiem czy rozwód bardziej przychylnie. Kiedy zaś wizerunek gwiazdy budził zbyt wiele kontrowersji, profesjonaliści starali się go zmienić, by kolejny film z danym aktorem w roli głównej znów zapełnił kinowe sale. Zdarzały się również sytuacje, gdzie skandalu nie tylko nie dało się zatuszować, lecz przybrał on takie rozmiary, że aktor znikał z kart historii kina niemal z dnia na dzień, jak Roscoe „Fatty” Arbuckle. Został on posądzony o spowodowanie śmierci jednej z uczestniczek niewielkiego przyjęcia, które odbyło się w jego pokoju hotelowym. Choć aktora wkrótce uniewinniono, jego kariera legła w gruzach.

„Skandale złotej ery Hollywood” podzielone są na sześć części i czternaście rozdziałów. Specjalnie dla polskich czytelników w książce znalazł się także rozdział poświęcony Poli Negri. Publikacja zawiera liczne przypisy, umieszczone na końcu, a także bogaty materiał fotograficzny. Bohaterami książki są nieśmiertelne gwiazdy kina, jak Clark Gable, Humphrey Bogart czy James Dean, ale także mniej znani aktorzy, jak Jean Harlow, Dorothy Dandridge, „Fatty” Arbuckle czy Clara Bow.

„Skandale złotej ery Hollywood” obfitują w historie mniej i bardziej szczęśliwych małżeństw, w przedwczesną i tragiczną śmierć, przymusowe aborcje, zmiany życiorysów, w nieśmiertelne, wspaniałe role i filmowe kompromitacje. Jean Harlow, platynowa blondynka, zmarła w wyniku nękającej ją od lat choroby nerek, choć niektórzy twierdzą, że zabiła ją farba do włosów, co jest dość dużym uproszczeniem. Mimo iż opary substancji zawartych w farbie mogą wpływać na pracę nerek, to jednak bezpośrednią przyczyną śmierci gwiazdy była mocznica. Harlow w swoim krótkim życiu zdążyła jednak zagrać w wielu filmach i strącić z piedestału liczne brunetki, a w przyszłości stanie się muzą samej Marilyn Monroe. Rudolf Valentino, uwielbiany przez rzesze kobiet, nienawidzony przez wielu zazdrosnych mężczyzn, mimo kilku nieśmiertelnych kreacji nie był w stanie zwalczyć plotek o swojej zniewieściałości aż do śmierci w wieku 31 lat, która nastąpiła niespodziewanie w wyniku choroby. Judy Garland nie zdołała zmienić swojego wizerunku małej dziewczynki, z którym zmagała się od czasu swojej ponadczasowej roli Dorotki w „Czarnoksiężniku z Oz”, a w wyniku przepracowania przez lata nadużywała narkotyków. Piękna i utalentowana Dorothy Dandridge ze względu na kolor skóry nie mogła liczyć na te same przywileje i rozwój kariery, co jej białe koleżanki po fachu. James Dean, który zginął w wypadku samochodowym, zanim dwa z trzech znaczących filmów z jego udziałem weszły do kin, stał się idolem, z którym identyfikowało się kilka pokoleń, widząc w nim tytułowego „Buntownika bez powodu”.

„Skandale złotej ery Hollywood” to ciekawa książka dla miłośników kina pierwszej połowy XX wieku, a także ciekawostek z życia gwiazd. Znajdują się w niej jednak literówki czy też niezbyt dobrze przetłumaczone tytuły (kilkakrotnie zamiast „Buntownika bez powodu” pojawia się „Buntownik bez wyboru”). Książka Petersen nie porusza dość spowszedniałego (co nie znaczy, że powszechnie dobrze znanego i nieciekawego!) tematu takich sław jak Marilyn Monroe czy Elizabeth Taylor, lecz ukazuje gwiazdy, które w swoim czasie wywierały (lub nadal wywierają) istotny wpływ nie tylko na społeczeństwo, lecz także na film jako sztukę. Autorka przedstawiła „Fabrykę Snów”, w której gwiazdy nierzadko płaciły wysoką cenę za sławę i w której manipulacja mediami stanowiła niemalże element dnia codziennego. Można jednak odnieść wrażenie, że właściwie mało jest skandali w „Skandalach…”. Wbrew tytułowi nie ma tam wcale wielu dewiacji czy szokujących historii, które gorszyłyby społeczeństwo na wielką skalę – choć współczesny odbiór tych sensacji też z pewnością jest inny niż kilka dekad temu. Romanse gwiazd, które dzieliła duża różnica wieku, w gruncie rzeczy wcale nie oburzają tak bardzo – Humphrey Bogart i Lauren Bacall stworzyli mimo to zgodne małżeństwo i rodzinę, istniejące aż do śmierci aktora. Publikacja pokazuje zatem nie tyle skandal, co dramat, odbywający się w studiach filmowych, za kulisami i w życiu prywatnym gwiazd, które wcale nie było usłane różami.

Tytuł: Skandale złotej ery Hollywood. Seks, dewiacje i dramaty amerykańskiego kina
Autor: Anne Helen Petersen
Rok wydania: 2015
Wydawnictwo: Znak Horyzont
Liczba stron: 384