Aleksander Masłowski, Historia Dolnego Miasta do 1945 roku
„Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” to nowa publikacja opisująca historię jednej z nieco zapomnianych gdańskich dzielnic od czasów średniowiecza aż po 1945 rok.
Mająca swoją premierę w czerwcu tego roku książka Aleksandra Masłowskiego jest z wielu powodów wyjątkowa. Na rodzimym rynku wydawniczym regularnie ukazuje się wiele pozycji poświęconych popularyzacji historii. Nie wszystkie odnoszą jednak solidny sukces. Również premiera niewielu z nich odbija się głośnym echem wśród szeroko pojętej opinii publicznej. „Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” zdecydowanie wyłamuje się z tego schematu.
Książka stworzona z woli pasjonatów
Inicjatywa wydania publikacji opisującej losy Dolnego Miasta w Gdańsku wyszła z prężnie działającego stowarzyszenia „Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gdańsku”. Grupa ta aktywnie działa na gruncie lokalnym. „Opowiadacze” stawiają sobie za cel popularyzację historii zabytkowego i – niestety – nieco zapomnianego gdańskiego Dolnego Miasta. Przy okazji aktywizują i zaprzęgają do realizowanych przez siebie działań lokalną społeczność. Swoistym ukoronowaniem działalności stowarzyszenia na polu popularyzacji historii jest wydanie publikacji opisującej losy Dolnego Miasta.
Fundusze na wydanie książki pozyskiwano drogą internetowej zbiórki, tak zwanego „crowdfundingu”. Uzyskana w ten sposób kwota, w związku z dużym zainteresowaniem, przekroczyła pierwotne założenia organizatorów projektu. W wyniku tego publikacja wydana została bez problemów i opóźnień. W powstanie książki zaangażowanych było wiele osób, głównie pasjonatów historii Gdańska. Dzięki temu inicjatywa nie pozostała niezauważona przez media. „Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” stała się głośna w mediach lokalnych jeszcze przed swoją premierą. Olbrzymie zainteresowanie dotyczące książki było szczególnie widoczne podczas uroczystej premiery w dolnomiejskim Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Zabrakło tam miejsc dla osób chcących wziąć udział w premierze, przez co znaczna część imprezy została przeniesiona na świeże powietrze.
„Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” – kilka słów o książce
Autorem książki jest miłośnik i popularyzator historii Gdańska, Aleksander Masłowski. Licząca 74 strony publikacja została podzielona na 15 rozdziałów, z których 10 dotyczy bezpośrednio historii Dolnego Miasta. Pozostałe rozdziały to wstęp, podziękowania dla darczyńców oraz streszczenie książki w języku angielskim, niemieckim i rosyjskim. Publikacja wzbogacona została o ponad 60 archiwalnych fotografii i ilustracji.
Książka nie posiada aparatu naukowego w postaci bibliografii i przypisów, dodatkowo jej objętość może wydawać się skromna. Należy jednak pamiętać, że „Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” powstała jako książka popularyzująca historię, a nie publikacja historyczna syntetyzująca dzieje Dolnego Miasta. W roli pozycji, która przybliży dzieje wspomnianej dzielnicy miłośnikom Gdańska, turystom czy pomoże w edukowaniu mieszkańców o losach ich „małej ojczyzny”, książka ta sprawdzi się znakomicie. Lekkie pióro Aleksandra Masłowskiego sprawia, że książkę z przyjemnością czyta się „za jednym zamachem”. Interesująco dobrane materiały archiwalne zostały włączone do książki w nowoczesnej, barwnej formie graficznej. Przystępna treść nie wymaga od czytelnika znajomości historii Gdańska, przez co grupa potencjalnych odbiorców książki jest szeroka. Zaawansowani miłośnicy gdańskich dziejów odnajdą w niej zaś licznie ciekawostki oraz interesujące materiały źródłowe w postaci fotografii, map czy fragmentów dawnych gazet.
„Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” opowiada o najważniejszych i najciekawszych wydarzeniach, jakie miały miejsce na obszarze Dolnego Miasta. Zakres geograficzny wykracza niekiedy nieco poza administracyjne i historyczne granice dzielnicy, co pozwala pełniej zrozumieć dzieje tego malowniczego fragmentu Gdańska. Narracja kończy się na roku 1945, jednak zapowiedziana jest kontynuacja książki, która opowiadać będzie o historii Dolnego Miasta po roku 1945.
Podsumowanie
Książka „Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” w przystępnej formie opowiada o dziejach tej ciekawej i w dużej mierze oryginalnie zachowanej gdańskiej dzielnicy. Zrodzona z pasji do historii, publikacja jest godna polecenia wszystkim osobom, które chciałby poszerzyć swoją wiedzę na temat Gdańska lub poznać wiele ciekawostek związanych z tą położoną nieco na uboczu od głównych szlaków turystycznych, ale zdecydowanie wartą uwagi dzielnicą. Czytelnicy z pewnością będą niecierpliwie czekać na kolejną część historii Dolnego Miasta. Omawiana publikacja to także dowód na siłę oddolnych inicjatyw obywatelskich, które w dobie Internetu mają szansę na osiąganie zaskakująco dobrych rezultatów.
Tytuł: Historia Dolnego Miasta do 1945 roku
Autor: Aleksander Masłowski
Rok wydania: 2016
Wydawnictwo: Bernardinum
Liczba stron: 74
W końcu obiektywna recenzja tej publikacji. Gratuluję odwagi . Jako pierwsi zauważyliscie brak aparatu naukowego. Okreslenie „ksiażka” zamiast „historia” jest adekwatna do zawartosci (i objętosci – ok. 27 arkuszy standardowych A-4!). W mojej opinii nalezaloby stworzyc dla niej kategorię „broszury popularno -historycznej”.
Jednak podsumowanie Marca’45 słowami:
„Niezależnie od potwornosci jakich zaznali mieszkańcy Dolnego Miasta z sama dzielnica wojna i wydarzenia bezposrednio nastepujace po wkroczeniu oddziałów sowieckich do Gdańska obeszły się stosunkowo łagodnie”
sa nadużyciem niezgodnym chociażby z relacjami zawartymi w ksiazce „Gdańsk – Danzig 1945. Wspomnienia po 50 latach”.
Poza tym praca Autora z dostepnymi zrodlami jest niewystarczajaca: przytoczone sa cytaty z „Gonca Wielkopolskiego” i „Gazety Polskiej”, a nie ma z „Gazety Gdanskiej”. Nie mowiac juz o gazetach niemieckich z tego okresu!
Cytat zamieszczam mimo klauzuli ich zakazujacej, ktora nie ma zastosowania do wiekszosci materialu ikonograficznego, a sama w sobie nie ma mocy prawnej (za to ma moc osmieszajaca wydawce).
Marek Baran
PS. Z jekiegos powodu niektore polskie znaki nie dzialaja na Panstwa stronie :-(
Bardzo dziękuję za komentarz i przepraszam za pózna odpowiedz. Uważam, że ksiażka nie zasługuje na surowa ocenę. Stworzenie rzetelnej i kompleksowej monografii, uwzględniajacej wszystkie dostępne zródła oraz głęboka kwerendę bibliograficzna to praca na lata. Dzieło takie miałoby również zupełnie inna rolę niż popularyzacja historii Dolnego Miasta wsród szerokiej grupy odbiorców. „Historia Dolnego Miasta do 1945 roku” to swietny materiał promocyjny dla dzielnicy i całego Gdańska, który ma szansę przycignac uwagę mieszkańców oraz turystów i przekazac im „w pigułce” zarys dolnomiejskich dziejów.
PS
Faktycznie, polskie znaki to problem, nad poprawnoscia ich działania cały czas pracujemy :)