Adam Jońca, Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna

Wydawnictwo Vesper po raz kolejny wypuściło na rynek publikację związaną z Wojskiem Polskim z okresu II RP. Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna[1] jest pierwszą częścią nowego cyklu poświęconego pojazdom Wojska Polskiego. W dalszej kolejności pojawi się druga część monografii Renault FT, a w trzecim tomie zaprezentowania zostanie historia czołgu Vickers E w Polsce.

Autorem najnowszej serii jest Adam Jońca, który zajmuje się wydawaniem książek od 1968 roku. Początkowo pracował w Wydawnictwie Harcerskim „Horyzonty”, a następnie w Krajowej Agencji Wydawniczej i Polskiej Agencji „Interpress”. Głównym profilem jego działalności są zagadnienia związane z historią Wojska Polskiego w latach 1918-1939. Jest autorem i współautorem licznych książek, wśród których dominuje tematyka motoryzacji i wszelkiego rodzaju pojazdów pancernych.

Na szczególną uwagę zasługują jedne z ostatnich książek Jońcy, czyli Polskie Pociągi Pancerne 1921-1939[2] oraz Leksykon Pojazdów Mechanicznych Wojska Polskiego 1918-1939[3]. Są to doskonałe publikacje stanowiące kompendium wiedzy i efekt wieloletniej wytężonej pracy autora. Dzięki benedyktyńskiej precyzji udało mu się stworzyć niemal kompletne dzieła o pojazdach i pociągach pancernych Wojska Polskiego.

Renault FT stał się kamieniem milowym w rozwoju broni pancernej w XX wieku. Układ konstrukcyjny, czyli silnik z tyłu kadłuba oraz uzbrojenie w obrotowej wieżyczce stały się standardem większości czołgów w XX i XXI wieku. Nawet współczesne wozy projektowane są w oparciu o rozwiązania pochodzące z 1916 roku. Renault FT wziął czynny udział w Wielkiej Wojnie, a po jej zakończeniu został pierwszym czołgiem odrodzonego Wojska Polskiego. W toku walk z bolszewikami bezpowrotnie utracono osiem pojazdów, a pozostałe egzemplarze stanowiły podstawę pancernej siły II RP. Szybki postęp w dziedzinie broni pancernej i przeciwpancernej sprawił, że Renault FT zaczął odstawać na ówczesnym polu walki. Mimo tego czołgi tego typu wzięły aktywny udział w walkach z III Rzeszą i ZSRR we wrześniu 1939 roku.

Książka Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna została podzielona na dziesięć krótkich rozdziałów, w których została przedstawiona historia powstania czołgu oraz przebieg jego służby w okresie Wielkiej Wojny, wojny z bolszewikami i we wrześniu 1939 roku. Ze względu na małą objętość publikacji autor skupił się na przedstawieniu najważniejszych wydarzeń związanych z eksploatacją pojazdu. Zasadniczym elementem książki jest znakomicie opracowana warstwa ikonograficzna. Adam Jońca od wielu lat słynie z doskonałego wyboru fotografii. Dzięki temu udaje się przedstawić opisywany pojazd w oparciu o ujęcia przedstawiające szczegóły konstrukcji. Podobnie jest w przypadku ilustracji, na których umieszczone są schematy malowania czołgów Renault FT. Autor od wielu lat samodzielnie wykonuje tablice barwne i należy do światowej czołówki ilustratorów. Stworzenie wzoru kamuflażu w oparciu o czarno-białe fotografie wymaga niesłychanego talentu oraz drobiazgowej analizy dokumentacji archiwalnej i zdjęciowej. Dzięki temu czytelnik otrzymuje najbardziej prawdopodobny schemat malowania czołgu Renault FT w polskiej służbie. W latach trzydziestych w użytku pozostawała niewielka liczba wozów, a pozostałe były zmagazynowane jako zapas mobilizacyjny. Stąd też niezwykle ciężko ustalić wygląd wszystkich pojazdów. Adam Jońca nieustannie dąży do doskonałości i przedstawienia pełnego obrazu opisywanego zagadnienia.

W czasie walk we wrześniu 1939 roku Polacy nie mieli ani czasu, ani możliwości dokumentowania działań pododdziałów pancernych. Większość zdjęć pochodzi z niemieckich źródeł. Żołnierze Wehrmachtu bardzo chętnie fotografowali się na tle zniszczonych lub porzuconych polskich czołgów. Pancerne wraki stanowiły też cenne narzędzie propagandy III Rzeszy, pokazującej przestarzały polski sprzęt rodem z Wielkiej Wojny. Jedne z najbardziej znanych ujęć Renault FT zostały wykonane w Twierdzy Brzeskiej, gdzie ustawiono je w charakterze zapory broniącej bramy wjazdowej do fortu. Idealnie odzwierciedlały rolę tego czołgu w kampanii wrześniowej.

We wrześniu 2021 roku powinien pojawić się w sprzedaży drugi tom poświęcony Renault FT. Zostaną w nim opisane polskie modyfikacje tego czołgu oraz szkolenie pancerniaków we Francji w latach 1939-1940.

Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna to doskonała część monografii pierwszego polskiego czołgu. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz wiedzy autora udało się stworzyć jedną z najbardziej rzetelnych publikacji poświęconych Renault FT w służbie Wojska Polskiego. Wydawnictwo Vesper charakteryzuje się wysoką jakością wydawanych książek, co sprawia, że czytelnik otrzymuje dopracowany produkt na najwyższym poziomie merytorycznym. Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna Adama Jońcy to idealna publikacja dla modelarzy oraz wszystkich miłośników broni pancernej z pierwszej połowy XX wieku.

Tytuł: Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna
Autor: Adam Jońca
Rok wydania: 2021
Wydawnictwo: Vesper
Liczba stron: 120

[1]    A. Jońca, Renault FT, cz. 1 1919-1939. Wojna, pokój i znów wojna, Czerwonak 2021.

[2]    Idem, Polskie Pociągi Pancerne 1918-1939, Czerwonak 2020.

[3]    Idem, Leksykon Pojazdów Pancernych Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 2018.